ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های برتر زیره سبز ایران (Cuminum cyminum L.) با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی

Authors

  • سونیا عقیقی استادیار، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران
  • قاسم محمدی نژاد دانشیار، گروه ژنتیک و اصلاح نباتات، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
  • مریم درانی نژاد دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، عضو انجمن پژوهشگران جوان دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
Abstract:

چکیده زیره سبز (Cuminum cyminum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران می‌باشد. به ‌منظور ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های برتر زیره سبز ایران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1396-1395 انجام شد. در این آزمایش 15 ژنوتیپ برتر زیره سبز در شرایط نرمال و تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شدند. تنش خشکی به‌صورت قطع آبیاری در اوایل مرحله گلدهی اعمال شد. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، شاخص‌های تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل (TOL)، میانگین تولید (MP)، میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) محاسبه شدند. نتایج تجزیه همبستگی عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش رطوبتی با شاخص‌های محاسبه‌شده نشان داد شاخص‌های MP، GMP و STI مناسب‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی می‌باشند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی ژنوتیپ‌های شماره 7، 12، 8 و 13 را به‌عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها و ژنوتیپ‌های 6، 9، 10 و 14 را به‌عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها معرفی کرد. همچنین براساس STS محاسبه‌شده برای هر ژنوتیپ، مشخص گردید ژنوتیپ‌های شماره 7، 4، 12، 8 و 13 جزو ژنوتیپ‌های متحمل و ژنوتیپ‌های 14، 10، 6، 9 و 2 به‌عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. بنابراین می‌توان ژنوتیپ‌های شماره 7، 4، 12، 8 و 13 را برای ایجاد یک جامعه اصلاح‌شده ژنتیکی پیشنهاد داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقاومت به خشکی در چند توده ‌بومی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)

زیره سبز از مهم­ترین گیاهان دارویی در ایران است که در غذاهای سنتی مصرف می‌گردد. چون این گیاه به آبیاری اندکی جهت انجام دوره رشد خود نیاز دارد، گیاهی مهم در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران به شمار می‌رود. جهت تعیین توده‌های بومی مقاوم به تنش خشکی آزمایشی بر روی این گیاه تحت دو تیمار آبیاری کامل و قطع کامل آبیاری در مرحله گلدهی انجام شد. فراسنجه­های پتانسیل آب برگ، پتانسیل اسمزی، شاخص برداشت و شاخص حس...

full text

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ‌‌های گندم دوروم با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌‌های پیشرفته گندم دوروم، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در سال زراعی 89-1388 مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس،‌ اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی (تنش و بدون تنش) وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش به ترتیب متعلق...

full text

ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ های شبدر یک ساله با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی

به­منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپ‌های متحمل به خشکی شبدر یک­ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونه‌های شبدر به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش قرار گرفتند. در این مطالعه عملکرد اکوتیپ­ها در شرایط بدون تنش (Yp) و دارای تنش (Ys) با استفاده از شاخص­های تحمل از جمله میانگی...

full text

ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های چغندرقند با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی

این بررسی با هدف ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های چغندرقند با استفاده از شاخص‌های تحمل‌ به خشکی در طی سال‌های 1381 و 1383 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس (زرقان) و در طی سال‌های 1381 لغایت 1383 در ایستگاه مهندس مطهری کمال‌آباد کرج انجام گردید. آزمایش به صورت طرح کرت‌های خرد شده با پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. کرت‌های اصلی به سه تیمار عدم‌تنش، تنش‌ملایم و تنش شدید ...

full text

ارزیابی تحمل به خشکی در لاین‌های ذرت دانه‌ای با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش خشکی

شناسایی لاین‌های متحمل به خشکی در تولید ارقام هیبرید ذرت که در شرایط محدودیت آب بتوانند عملکرد قابل قبولی تولید کنند از اهمیت خاصی برخوردار است. به این منظور20 لاین ذرت در سه شرایط آبیاری کامل، تنش درمرحله رویشی و تنش درمرحله زایشی در سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1384 در مزرعه مؤسسه تحقیقات، اصلاح و بذر و نهال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بررسی با استفا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 42  issue 2

pages  227- 238

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023